Proje Yazarlığı - Project Authorship
GENEL
Ülkemizde teşvik ve hibelerin önemi giderek artmaktadır. Avrupa Birliğine Uyum süreci kapsamında, işletmelerimizin, Yerel Kurum/Kuruluşlarımızın ve Sivil Toplum Örgütlerimizin ilgili süreçte Avrupa’daki eşdeğerlerinin standartlarına erişmesi, Birliğe girişimizin önündeki en büyük engellerden birini teşkil etmektedir. Bu süreçte, Avrupa Birliğinin, çeşitli kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla, ülkemizdeki potansiyeli güçlendirmek amacıyla, ülkemize ayrılmış olan bütçeden kullanılmak üzere teşvik ve hibeleri bulunmaktadır. Ne yazık ki ülkemizdeki hem bu kuruluşların, hem yönetici/ sahiplerinin farkındalık seviyelerinin düşük olması, bu konuları takip edecek uzman/danışman eksikliği, yaratılan projelerin ilgili başvuru rehberlerine göre hazırlanamamış olması söz konusu fonların büyük bölümünün kullanılmadan ilgili bütçeye tekrar aktarılmasına sebep olmaktadır.
Bununla birlikte, ülkemizde son zamanlarda ilgili konularda yapılan yasal düzenlemeler, (Türk Ticaret Kanunu, Teşvik Yasası vb.) teşvik unsurlarına pozitif bir ivme kazandırmıştır.
Başta Avrupa Birliği fonları olmak üzere, Kalkınma Ajansları, KOSGEB, TÜBİTAK, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı vb. kurum ve kuruluşlar işletmeler, yerel kurumlar ve STÖ’lere hibe destekleri sunmaktadır.
Söz konusu hibelerden faydalanmak için detaylıca hazırlanmış projelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu projelerin ilgili kurullardan geçmesi, projenin somut verileri ve istenileni ortaya koymasıyla mümkündür. Fakat yapmış olduğum araştırmalar ve gözlemlerim sonucunda ne işletme sahip/çalışanları ne de birçok danışmanlık firmaları konuyu iyice kavramış görünmemektedir.
Yazılacak projeler akademik bir bütünlük teşkil etmek durumunda olup, proje kabul edildiğinde bunu proje süresi içinde yönetmek de ayrı bir uzmanlık gerektirmektedir.
KOBİ’lerimizin kendilerine sunulan bu hizmetlerden yeterince faydalanamamasının başında, bu teşvik unsurlarından haberdar olmama/bilgi eksikliği ve iyi bir proje yazamama gibi sorunların yanında, kurumsallaşma yolundaki eksiklikleri gelmektedir.
Konuyu henüz kavramış işletmelerimiz ise, piyasadaki birçok danışmanlık firmasını kurtarıcı gibi görmekte ve kurumsallıktan uzak bu firmalardan medet beklemektedir. Bildiğimiz kadarıyla, teşvik işlemlerinde iyi bir rant oluştuğunu gören kişiler hemen bir danışmanlık firması kurma gayreti içine girip, işletmelerden henüz talep edilen hizmeti yerine getirmeden yüksek meblağlar talep etmekte ve somut işler ortaya koyamamaktadır.
İşletmelerde teşvik uzmanı olarak istihdam edilen kişiler ise maliyet muhasebesi yapıldığında, kendilerine ödenen ücretler kadar bile iş çıkaramamakta, işletmeler maaş, diğer ücretler, SGK ödemeleri ve insanla uğraşma faktörlerinin yükünü çekmektedir.
Bu noktada, teşvik unsurlarının gerek takip edilmesi, gerek projelerin anlamlı bir şekilde hazırlanıp ilgili kurumlara sunulması, işletmeye her noktada bilgi verilmesi için tam zamanlı bir personel çalıştırmak yerine işletme adına bu işleri takip edip yürütebilecek işin uzmanı danışmanlık firmaları veya kişilerin üslenmesinin yeterli olacağı kanaatindeyim.
Kaldı ki, bir işletme belli bir teşvik unsurundan faydalanacaksa, bunu takip etmek ve bir proje yazmak, 10 günlük bir performansla yeterli olacaktır. Bunun için de tam zamanlı bir personelin yükünü çekmek anlamsız görünmektedir. Programların internet üzerinden yayınlandığı ve başvuruların aynı şekilde internet üzerinden yapıldığı göz önüne alınırsa, projelerin freelance olarak yazılmasında bir sakınca da bulunmamaktadır.
Çağan Cem Gezici
Teşvik ve Proje Uzmanı